Sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã ở Hà Tĩnh: Chủ trương lớn, đồng thuận cao

Hoàn thành các nội dung, hồ sơ để trình Trung ương Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã năm 2025, Hà Tĩnh đang tiếp tục triển khai nhiều phần việc liên quan về xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp. Giám đốc Sở Nội vụ Lê Minh Đạo đã có cuộc trao đổi với Báo Hà Tĩnh liên quan nội dung này.

Hà Tĩnh sắp xếp, tổ chức lại các ĐVHC cấp xã hiện nay thành các ĐVHC cấp xã mới bảo đảm đúng theo quan điểm, nguyên tắc của Trung ương và phù hợp với điều kiện, tình hình thực tiễn của tỉnh.

Trước hết là bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo của người đứng đầu cơ quan, tổ chức trong việc thực hiện sắp xếp đơn vị hành chính. Quá trình tổ chức triển khai tuân thủ Hiến pháp, phù hợp quy định của pháp luật hiện hành.

ĐVHC cấp xã sau sắp xếp phải đảm bảo chính quyền địa phương cấp xã quản lý hiệu quả địa bàn, nắm chắc tình hình, gần dân, sát dân, phục vụ Nhân dân tốt nhất.

Việc sắp xếp ĐVHC cấp xã được thực hiện đối với các đơn vị có yếu tố truyền thống lịch sử, văn hóa tương đồng; có vị trí địa lý liền kề; có quy mô, tiềm năng, lợi thế và trình độ phát triển kinh tế phù hợp.

Sắp xếp ĐVHC cấp xã phải tính đến các yếu tố về điều kiện tự nhiên, hạ tầng giao thông, sự phân bố và tổ chức các không gian kinh tế nhằm bảo đảm phát huy tối đa tiềm năng, lợi thế phát triển kinh tế của mỗi địa phương, hỗ trợ lẫn nhau để thúc đẩy sự phát triển kinh tế - xã hội chung của ĐVHC sau sắp xếp; cân nhắc kỹ các yếu tố về trình độ, năng lực quản lý của cấp ủy, chính quyền địa phương, mức độ chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin của chính quyền địa phương và người dân; bảo đảm yêu cầu về quốc phòng, an ninh, xây dựng khu vực phòng thủ vững chắc tại các địa bàn trọng yếu, vùng biên giới; giữ gìn và phát huy truyền thống lịch sử, văn hóa, dân tộc của mỗi địa phương; bảo đảm khối đoàn kết gắn bó của cộng đồng dân cư.

Ưu tiên phương án sắp xếp ĐVHC cấp xã, nhập xã vào phường để thành phường nhằm mở rộng không gian đô thị, tăng tỷ lệ đô thị hóa, tạo dư địa phát triển, nhất là những khu vực có định hướng phát triển trở thành phường, đô thị trong tương lai.

Tổng số ĐVHC cấp xã, phường sau sắp xếp giảm khoảng 60% - 70% so với số lượng ĐVHC cấp xã hiện nay trên địa bàn tỉnh (giảm còn khoảng 63 đến 83 ĐVHC cấp xã); đồng thời phải bảo đảm tương quan hợp lý, tránh tạo sự giãn cách, chênh lệch lớn về diện tích tự nhiên và quy mô dân số giữa các xã, phường sau sắp xếp, phù hợp với đặc điểm nông thôn, đô thị, miền núi, đồng bằng.

Gắn việc sắp xếp ĐVHC với đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương; cơ cấu lại và nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức.

Dựa trên các nguyên tắc đó, Hà Tĩnh đã xây dựng phương án giảm 66,99% ĐVHC cấp xã, phù hợp với quan điểm, định hướng của Trung ương.

Sau sắp xếp, 100% số ĐVHC cấp xã mới đạt tiêu chuẩn điều kiện theo quy định, trong đó có 60/69 đơn vị mới đạt cả hai tiêu chuẩn và 9/69 mặc dù chỉ đạt 1 trong 2 tiêu chuẩn diện tích nhiên, quy mô dân số; tuy nhiên những đơn vị này đều thuộc phương án nhập 3 đơn vị, đảm bảo đúng quy định tại khoản 2 Điều 5 Nghị quyết số 76/2025/UBTVQH15. Có 2 xã không thực hiện sắp xếp là xã Sơn Kim 1 và Sơn Kim 2 thuộc huyện Hương Sơn (xã biên giới, diện tích lớn, đã đạt cả hai tiêu chuẩn theo quy định). Quy mô của các đơn vị mới khá tương đồng theo điều kiện tự nhiên vùng miền, không có sự cách biệt quá lớn giữa các đơn vị, đáp ứng được định hướng về tiêu chuẩn của ĐVHC cấp xã hình thành sau sắp xếp.

Hiện nay, Đề án sắp xếp ĐVHC cấp xã 2025 của Hà Tĩnh đã Bộ Nội vụ thông qua và trình Chính phủ. Để chủ động triển khai các nội dung ngay sau khi đề án được Trung ương thông qua, Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành Nghị quyết về sắp xếp ĐVHC cấp xã, Hà Tĩnh sẽ tiếp tục triển khai nội dung gì, thưa ông?

Giám đốc Sở Nội vụ Lê Minh Đạo: Hiện nay, Bộ Nội vụ đã trình Chính phủ toàn bộ đề án sắp xếp cấp tỉnh và cấp xã; ngày 15/5, Chính phủ trình toàn bộ hồ sơ tới Quốc hội. Đến 1/7 chính thức kết thúc hoạt động cấp huyện; công bố Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính cấp xã. Thời gian gấp rút, khối lượng công việc rất nhiều, vì vậy, hiện nay, tỉnh tiếp tục tập trung tuyên truyền, nâng cao nhận thức, tạo sự thống nhất trong cán bộ, đảng viên, đồng thuận trong hệ thống chính trị và các tầng lớp nhân dân địa phương về tiếp tục sắp xếp tinh gọn tổ chức bộ máy, sắp xếp ĐVHC, tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Để chủ động các phần việc, Sở Nội vụ - cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo 1127 đang tập trung nghiên cứu, tham mưu tỉnh tiếp tục triển khai các phần việc liên quan về xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp như: Phối hợp các cơ quan liên quan nghiên cứu, tham mưu, hướng dẫn sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức; quan tâm giải quyết chế độ, chính sách đối với cán bộ, công chức, người lao động chính ảnh hưởng bởi sắp xếp tổ chức bộ máy; hướng dẫn việc quản lý công tác văn thư, lưu trữ, số hoá các tài liệu khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp; hướng dẫn công tác rà soát, chỉnh lý, bổ sung hồ sơ, bản đồ địa giới đơn vị hành, phân loại ĐVHC sau sắp xếp;..

Thời gian tới, các cấp, các ngành của tỉnh cần phát huy tính chủ động, tích cực, tham mưu, hướng dẫn xử lý các vấn đề phát sinh trong giai đoạn chuyển tiếp, có nhiều biện pháp căn cơ, đồng bộ, hiệu quả bảo đảm chính quyền địa phương 2 cấp sau sắp xếp, tổ chức lại ổn định, đi vào hoạt động thông suốt, không gián đoạn, không bỏ trống lĩnh vực, địa bàn, ảnh hưởng đến cuộc sống của Nhân dân. Đồng thời, xác định rõ lộ trình, các công việc phải thực hiện để bảo đảm tiến độ, chất lượng; tăng cường vai trò lãnh đạo, chỉ đạo và trách nhiệm của người đứng đầu các cơ quan, địa phương trong quá trình triển khai thực hiện.

Tin rằng, với sự nỗ lực, quyết tâm cao nhất của cả hệ thống chính trị, sự ủng hộ, đồng thuận cao của các tầng lớp nhân dân, tỉnh Hà Tĩnh sẽ thực hiện thắng lợi chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã, xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh, gọn, mạnh, hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho Nhân dân.